Srebrna trąbka – baśń Owena Barfielda jako metafora tektonicznej zmiany świadomości

Jedyna rzecz stworzona, na którą nie możemy patrzeć, jest jedyną rzeczą, w której patrzymy na wszystko. Podobnie jak słońce w południe, mistycyzm wyjaśnia wszystko inne płomieniem własnej zwycięskiej niewidzialności. G.K. Chesterton

W swojej bajce S rebrna trą bka z 1925 roku Owen Barfield, „The first and the last Inkling”, ukuł metaforę srebrnej trąbki, aby uchwycić ideę ostatecznego mistycznego doświadczenia, które powoduje tektoniczne przesunięcie świadomości u człowieka.

Pod pewnymi względami S rebrna Trąbka jest zabawnym wstępem Barfielda do głównej idei, którą później rozwinął w Saving the Appearance (1957). Srebrna trąbka wydaje się reprezentować doskonale „ocalony wygląd”, który staje się dla nas bramą do niewidzialnego królestwa. Jest to mistyczna wizja, która według Chestertona oświetla wszystko „płomieniem własnej chwalebnej niewidzialności”.

Czy ludzie są oddzieleni od natury?

W swojej przełomowej pracy Saving the Appearance: a Study in Idolatry Owen Barfield zwraca uwagę, że współczesna świadomość postrzega świat przez pryzmat naukowego światopoglądu. Ludzie postrzegają siebie jako oddzielonych od natury — obserwowalnych zjawisk. A to oddzielenie między obserwatorem a obserwowanym leży u podstaw metody naukowej, która mówi: „Im więcej wyjdziesz z eksperymentu, tym bardziej obiektywne będą wyniki”.

Problem z tą metodą polega na tym, że nie ma sposobu, aby wiedzieć, czy jest właściwa, czy zła w pierwszej kolejności. Tego nie da się udowodnić. To tylko założenie. Patrzenie na świat tak, jakby był całkowicie oddzielony ode mnie, może być bardzo praktyczne - a nauka była bardzo pomocna z czysto pragmatycznego punktu widzenia. Ale nikt nie może jednoznacznie pokazać, że świat istnieje oddzielnie ode mnie jako obserwatora. Ta metoda jest po prostu obiektywem (punktem obserwacyjnym), który wybraliśmy do wszystkich praktycznych celów. I jedną z konsekwencji takiego poglądu, według Barfielda, jest to, że rodzi on niepartycypacyjny światopogląd i ostatecznie prowadzi do bałwochwal stwa.

Jeśli zwykle postrzegam rzekę jako obiekt, całkowicie niezwiązany ze mną, ostatecznie zredukuję ją do H2O — nie będę w stanie zobaczyć niczego poza tym, co tam jest widoczne, ponieważ byłoby to wbrew mojej soczewce, mojej naukowej metodzie. Oczywiście nie mam dowodów na to, że rzeka nie ma nic więcej niż na pierwszy rzek. Po prostu założyłem, że nie ma w tym nic innego poza formułą chemiczną. To mój mentalny obraz rzeki, ale traktuję to jako rzeczywistość.

Dlaczego ludzie mają idoli?

Barfield mówi, że tworzymy idoli, gdy utożsamiamy widoczne zjawiska (pozory) z rzeczywistością. Stworzyliśmy mentalny model rzeczy i powiedzieliśmy: „Teraz wiemy, co to jest”. Wyglądy traktujemy do słownie. Nie zauważamy, że nie mamy do czynienia z pełną rzeczywistością rzeki, a jedynie z „mentalnym obrazem” rzeki. Bałwochwalstwo to utożsamianie sposobu, w jaki rzeczy wyglądają, z takimi, jakimi rzeczy są.

Idolki to mali bogowie, którzy redukują rzeczywistość do jakiegoś możliwego do opanowania modelu mentalnego. Dokładnie praktyczny model. Ten model podszywa się pod „rzecz”, którą reprezentuje i zmniejsza nasz świat w karykaturę. Nasze relacje ze światem są zerwane. Jesteśmy całkowicie odłączeni od tego.

Owen Barfield twierdzi, że w czasach starożytnych partycypacyjny pogląd na życie był normą, a same zjawiska, takie jak tęcza czy drzewo, były nie tylko „postrzegane” inaczej - musi ały być inne. Ponieważ współczesny człowiek postrzega i nazywa rzekę „zasobami wodnymi”, rzeczywistość rzeki jest ukształtowana w coś mniej niż jest.

Czy w imieniu jest moc?

Ostatecznie rzeczywistość staje się tym, czym ją nazywamy. Rzeka była czym ś innym w czasach starożytnych, kiedy nazywano ją, powiedzmy, Lethe. Nazwa ma moc kształtowania rzeczywistości poprzez powoływanie się na „prawo, w którym zostaliśmy stworzeni” - używając języka narodowego Tolkiena.

W S rebrnej Trą bce moc imion staje się niemal namacalna, gdy Lord Wysoki Kazarz Innego od Który odróżnia dwie małe księżniczki zmieniając ich imiona:

Lord High Teller of the Other from Który wcale nie był głupcem, ale bardzo mądrym człowiekiem. Zauważył coś w dwóch małych księżniczkach, czego nikt inny nie zauważył. Co więcej, wiele wiedział o magicznej mocy imion, ponieważ wkrótce po nadaniu im tych nowych imion wszyscy inni również zaczęli zauważać to samo.

Gdzie jest Nimrodel?

W Wład cy Pierścieni jest piękna opowieść o Nimrodel, elfie, która mieszkała nad małą rzeką we wschodnim podnóżu Mglistych Gór. Później rzeka nosiła jej imię. Nimrodel musiała uciekać z domu, gdy szukające złota krasnoludy, chciwe na zysk, obudziły Balroga, demona starożytnego świata. Głęboko zaniepokojona złem, znalazła pocieszenie w miłości do Amrotha i razem mieli podróżować do Nieśmiertelnych Krain.

Ale zostali rozdzieleni w swojej podróży, a Nimrodel zaginął. „Lay of the Elf-maid” Legolas zaśpiewał dla dotkniętej smutkiem społeczności po tym, jak stracili Gandalfa w kopalniach Morii, jest pełna tęsknoty i tęsknoty za tym, który zagubił. Paradoksalnie Legolas zachęca społeczność do wkroczenia do rzeki Nimrodel, aby zmyć smutki.

Mówi, że rzeka ma uzdrawiające moce i jest w stanie dać odpoczynek zmęczonym. Ona, która była zmartwiona i zagubiona, wciąż pozostaje w zaczarowanych wodach i oferuje pocieszenie tym, którzy przezwyciężeni smutkiem. Pocieszać nas może tylko ktoś, kto zna smutek. I możemy pocieszyć innych tylko tym samym komfortem, jaki otrzymaliśmy sami.

Rzeka była przepełniona łzami Nimrodla i dlatego była w stanie wysuszyć łzy. To ponadczasowy motyw, który powraca do historii Tego, który podjął nasze smutki, stając się Człowiekiem Bolesności. Zgubił się, abyśmy mogli zostać odnalezieni. Nazywając rzekę „uzdrawiającymi wodami”, Legolas ujawnił ducha rzeki, jej moc i tajemnicę — jej prawdziwe Imię. Widział pozory i dzięki temu je ocalił.

Poznanie rzeki oznacza spotkanie rzeki i odkrycie jej prawdziwej nazwy. Ten rodzaj wiedzy jest relacją. Jest partycypacyjna w swej istocie. Dla Barfielda zachowanie wyglądu oznacza zaprzestanie robienia obrazów (rzeczy) dosłownie i zacząć postrzegać je jako drogowskazy wskazujące na większą rzeczywistość. Tylko wtedy nie redukują świata do karykatury, ale stają się tym, czym mieli być — bramami do niewidzialnego Królestwa. Patrząc poza obrazy, zapisujemy obrazy.

„Zbawione pozory” stają się wtedy naszą „srebrną trąbką” — kiedy za pośrednictwem tych fizycznych elementów słyszymy Pieśń spoza zasłony świata. Głos srebrnej trąbki czynił cuda. Barfield opisuje swoją magię w sposób, który sugeruje podobne konotacje do tego, co C.S. Lewis nazwałby „podnoszącą klątwę” siłą języka regenerującego.

„Ale jeśli prawdziwy werset, ale zniosą klątwę, widzą w snach swoje rodzime Słońce”. Narodziny języka

W@@ pływ srebrnej trąbki na mieszkańców Zamku Górskiego był oszałamiający — jej moc łamania czarów była tak niezwykła, że była w stanie złagodzić przypływy zła w sercu księżniczki Gamboy i ostatecznie przekształcić ją w Violę. Jego dźwięk był nieodparty. Przyłapała ludzi nieostrożnie i obudziła ich do czegoś, czego słowa nie mogły wyrazić. Był to, że tak powiem, merkuriański dar ognistej mowy w postaci dźwięku muzycznego.

Z czego znany jest Gregory Palamas?

Grzegorz Palamas, prawosławny mnich z XIII wieku, wymyślił ciekawą doktrynę o niestworzonych boskich energiach obecnych niejako w wzywaniu boskiego imienia. Tak więc Imię nie jest tylko pustym dźwiękiem lub denotacją, ale żywym symbolem, który wprowadza inwokatora w moc stojącą za kształtem dźwięku. Prawdziwe imię ma moc obudzenia, ożywienia i ujawnienia znaczenia.

Jego nauki zostały dalej rozwijane przez rosyjskiego teologa z początku XX wieku Pawła Florenskiego (Onomatodoksja). Florenski doskonale zdawał sobie sprawę z mocy słów, które angażują wzywającego w sakramentalną komunię z Logosem. Potężne słowo nie tylko komunikuje, ale i zmieni. Wiadomość to nie tylko informacja, to transformacja.

Co zainspirowało Tolkiena do stworzenia Śródziemia?

Nawiasem mówiąc, Środkowa Ziemia Tolkiena zaczęła się od imienia. Tolkien opowiada o tym, jak natknął się na dziwnie brzmiące imię Earendel, czytając kawałek starej literatury anglo saskiej. Później powiedział, że po przeczytaniu kilku pierwszych wierszy wyprodukowanego wiersza

„Ciekawy dreszczyk emocji, jakby coś we mnie poruszyło, na wpół obudziłem się ze snu. Za tymi słowami kryło się coś bardzo odległego, dziwnego i pięknego”.

Po raz pierwszy napotkał imię — wezwanie spoza zasłony świata, które określił jako pierwotną rzeczywistość. Historie jego legendarium zostały stworzone wokół tej nazwy. Dla Tolkiena narracja była rzeczywistością drugorzędną, podkreacją. Nazwa była pierwszorzędna.

Srebrna trąbka jest metaforą Barfielda tektonicznego przesunięcia świadomości, które przydarza się człowiekowi, gdy zostaje obudzona z zaklęcia nieświadomości przez Muzykę z niewidzialnego królestwa. Ten magiczny dźwięk włamuje się do tego świata za pośrednictwem jakiegoś fizycznego medium — obrazu — ale przemieniona świadomość wykracza poza obrazy, ratuje je i łączy się z Muzyką sfer.

Tak jak w muzyce narodziły się światy Tolkiena i Lewisa — Muzyka Ainurów i Pieśń Aslana — tak też srebrna trąbka reprezentuje nieodparte wezwanie ostatecznego piękna jako pierwotnej rzeczywistości.

Greckie słowo oznaczające „piękno” - kalos - ma ten sam korzeń co czasownik „nazywać” - kal eo. Piękno dzwoni. Kalos Kaleo.

Każdy element stworzonego świata wciąż inkarnuje tę pierwotną Muzykę i oddaje jej echem do otwartego serca. Każda stworzona substancja jest wciąż echem Pieśni. Każde źdźbło trawy, każde drzewo, każda rzeka i każdy kamień są ciałem i krwią Logosa. Logo jest podstawową rzeczywistością. Słowo stało się ciałem. Wieczny Logos objawia się pod pozorem widzialnych elementów, a każda stworzona rzecz odbija się w melodii Srebrnej Trąbki — Pieśni Bożej objawionej przez świat stworzony.

Srebrna trąbka to mityczny sposób Barfielda na uchwycenie znaczenia „ostatecznego uczestnictwa” - naszej zdolności do czytania liter w księdze stworzenia bez przyjmowania ich dosłownie. Kiedy wychodzimy poza pozory, ratujemy pozory, a więc stają się one dla nas fizycznym wcieleniem Muzyki sfer. Współpracujemy z tą muzyką i przekształcamy się przez nią.

Co się dzieje, gdy Ainur śpiewają razem z dziećmi Illuvatara?

Jest fragment w The Silmarillion, który zapowiada ostateczny cel całego stworzenia, co wysoce sugeruje ostateczny udział Barfielda:

Nigdy od tamtej pory Ainurowie nie stworzyli muzyki podobnej do tej muzyki, chociaż mówiono, że przed Iluvatarem większą jeszcze zrobią chóry Ainur i Dzieci Iluvatar po zakończeniu dni. Wtedy tematy Iluvatara będą dobrze rozgrywane i przyjmą Istnienie w chwili ich wypowiedzi, bo wtedy wszyscy zrozumieją w pełni Jego zamiar w swojej części i każdy będzie znał zrozumienie każdego z nich, a Iluvatar da swoim myślom tajemny ogień, będąc zadowolony.

Muzyka sfer może być wspaniała, ale istnieje większa muzyka niż woda, trawa i kamień. Kiedy Dzieci Illuvatara obudzą się ze snu nieświadomości, będą uczestniczyć razem z Ainurami w tworzeniu większej Muzyki, gdy każde w pełni zna swoją część — swoje sekretne Imię. Dopiero wtedy motywy Illuvatara zostaną poprawnie rozegrane.

M@@ ówi się również, że te nowe tematy zajmą Bycie w momencie ich wypowiedzi, ponieważ Illuvatar obdarzy ich myślami sekretny ogień. To jest esencja ostatecznego udziału Barfielda. Każdy indywidualny temat wpleciony jest w niebiańską harmonię wielu głosów grających jedną Symfonię.

Little Fat Podger dobrze to ujął:

„Muzyka ma uroki. Harmonia, wiesz, harmonia - forma kontra chaos - światło kontra ciemność - i dominujący siódmy. To wszystko jedno.”