Waarom de MCU geen gevolgen meer heeft

Het Marvel Cinematic Universe. Sinds hij in 2008 zijn teen in het water zette met 'Iron Man', zijn Marvel-superheldenfilms de krachtpatser van de internationale cinema geworden. Zowel volwassenen als kinderen volgen allemaal de sciencefictiondroom om een verhoogd wezen te zijn met buitengewone krachten die kunnen worden gebruikt om de mensheid te helpen. En Hollywood weet dat.

Disney/Marvel Studios brengt elk jaar superheldenfilm na superheldenfilm uit, soms twee of drie per jaar, en elke film kost gemiddeld ongeveer 700 miljoen dollar. Met dit in gedachten is het belangrijk om precies te onthouden welke individuele helden het populairst zijn, en daar steeds naar terug te keren.

Het Marvel Cinematic Universe heeft een breed scala aan kleurrijke personages en superhelden, dus het spreekt voor zich dat de dreiging van de dood en de ernstige gevolgen alomtegenwoordig zijn. Hoe komt het dat eenzelfde schurken altijd sterven en dat de held elke keer weer op een andere dag mag vechten? Ik onderzoek slechts enkele gevallen waarin de dood een ommekeer maakt in het voordeel van de goeden.

Het Marvel Cinematic Universe (of MCU) is de voorhoede van de moderne cinema geworden. Sinds de voorzichtige gok van Disney in 2008 om Iron Man naar het grote scherm te brengen, is de franchise exponentieel gegroeid en uitgebreid. Titel na titel, vervolg, team-up of verhaal over de oorsprong heb je in de afgelopen 13 jaar maar liefst 25 films gezien.

Deze uitbreiding heeft veel andere geliefde stripfiguren van pagina naar scherm gebracht. Captain America, Thor, the Incredible Hulk en nog veel meer hebben de 'Avengers' films uitgeroepen tot de meest verwachte bioscoopevenementen van het jaar.

Kijkers worden bijzonder beloond voor het bekijken van alle andere films in de franchise. Er zullen verschillende verwijzingen worden gemaakt naar andere personages of gebeurtenissen die het universum volledig uitbeelden, terwijl ze een achtergrondverhaal bieden voor solo-films en ze koppelen aan een hoger doel.

De Marvel-films zijn eveneens uniek omdat kijkers worden beloond voor hun geduld om de aftiteling te doorstaan: er is meestal een bonusfilmpje waarin toekomstige evenementen worden gepland.

Dus met deze enorme verscheidenheid aan excentrieke, superverbeterde individuen, en steeds grotere kansen bij elk aanbod, hoe komt het dat er nooit blijvende gevolgen lijken te zijn?

Dood en verlies zijn aspecten die alomtegenwoordig zijn in het Marvel-universum en die vaak bepalend zijn voor de psyche en het gewicht van de verantwoordelijkheid bij de personages. Het maakt deel uit van de deal met het risico om hun vaardigheden uit te oefenen. Maar om wat voor reden dan ook lijkt Disney terughoudend om personages te laten sterven.

Ouders of voormalige schurken die eraan vooraf gingen niet meegerekend, maar het eerste 'slachtoffer' op het scherm dat een blijvend effect had moeten hebben, was dat van agent Coulson. Zijn harde, plotselinge po-face maakte hem niet bepaald tot een favoriet bij de fans, maar desondanks was hij een terugkerend personage tijdens fase 1 van de MCU.

Zijn 'dood' door toedoen van Loki in 'Avengers Assemble' was een stimulerende factor om de minachtende band te verenigen tot een effectief team. In de serie 'Agents of S.H.I.E.L.D.' van Marvel bleek echter dat Coulson zijn eigen dood in scène heeft gezet en dat hij gedurende die hele serie springlevend is, maar in volgende films nooit meer werd genoemd.

In 'Captain America: The Winter Soldier' wordt onthuld dat Steve's (Captain America's) beste vriend Bucky, die in de eerste film 'stierf', een hergebruikte Russische supersoldaat is die huurmoordenaar is geworden. Hoewel dit wordt erkend als een canonieke verhaallijn van Marvel Comics, is het een nieuwe trend in de trend van terugkerende fake-outs.

Een ander voorbeeld hiervan, uit dezelfde film, is de 'dood' van Nick Fury, maar later wordt onthuld dat hij zijn eigen dood in scène heeft gezet, om te voorkomen dat hij door de geheime groep Hydra wordt opgejaagd. Nog een ander voorbeeld is de ouderdomsdood van Peggy Carter, die slechts 2 seizoenen van haar eigen serie heeft gehad, en een tijdlijnvernieuwing in 'Endgame'.

In Captain America: Civil War raakt James 'Rhodey' Rhodes, alias War Machine, gewond tijdens de strijd. Hoewel het niet echt een dood is, verliest hij schijnbaar zijn vermogen om te lopen en duwt hij zijn beste vriend Tony Stark tot zijn volgende acties. Maar zo'n 20 minuten later blijkt hij aan het herstellen, en de hele zaak is overstuur.

Na een grote strijd tussen de verdeeldheid zaaiende ethiek van superhelden is hij het enige slachtoffer of letsel, en dat wordt verdoezeld. Deze ondoelmatigheid om elkaar te verlammen, te verminken of te verwonden vermindert de krachten van de helden, en toont me alleen maar aan dat hun eigen soort geweld niet veel invloed heeft op hun argumenten.

Wat Loki betreft, is zijn vastberadenheid om te overleven overal duidelijk. In 'Thor' zien we hem van de Bifrost de ruimte in vallen en veronderstellen we dat hij dood is. Alleen om te worden onthuld als de belangrijkste schurk in 'Avengers Assemble'. In 'Thor: The Dark World' zien we hoe de God of Mischief bedrog gebruikt: Loki vervalst zijn dood om opnieuw aan gerechtigheid te ontsnappen.

Hij wordt gezien als officieel vermoord door Thanos in 'Avengers: Infinity War', en Thanos heeft naar zijn bedrog verwezen, omdat hij zegt: „deze keer geen opstandingen”. Dit is schijnbaar een duidelijke gebeurtenis die de beweegredenen van broeder Thor zeker woedend maakt.

Door een ongeluk tijdens een tijdreis in 'Avengers: Endgame' mag Loki echter ontsnappen aan een variant van de hoofdtijdlijn, en er ontstaat een hele tv-serie die de ondeugende schurk in leven houdt.

Het eerste slachtoffer dat blijkbaar 'vastzit' is de dood van Pietro Maximoff A.K.A. Quicksilver in 'Avengers: Age of Ultron'. De speedsterbroer van Wanda heeft verschillende kogels meegenomen om het leven van Hawkeye en een jonge jongen te redden.

Maar zelfs hier verschijnt de Fox-versie van zijn personage, te zien in de 'X-Men'-films, in de serie 'WandaVision', waarin alleen de mogelijke terugkeer door tijdreizen en/of multiversum-mogelijkheden wordt gepest. Ook in 'WandaVision' werd de rol van Vision effectief weer tot leven gebracht na zijn 'overlijden' in 'Infinity War'.

Black Widow is een echt slachtoffer in 'Avengers: Endgame' als ze zichzelf opoffert in hun zoektocht naar de Soul Stone. Het is een verschrikkelijk verlies voor zowel het team als de kijkers, want de dapperheid van haar personages is volledig te danken aan vaardigheid en atletiek, niet aan een superserum of een ijzeren pak.

Ze was de eerste vrouwelijke superheld die in de MCU werd gezien. Maar ook hier, hoewel ze canoniek als 'dood' wordt beschouwd, lijkt het erop dat de MCU nog niet klaar met haar was en haar haar eigen originele verhalenfilm postmortem heeft gegeven.

Er zijn natuurlijk enkele zeer duidelijke sterfgevallen, zoals Yondu uit 'Guardians', The Ancient One uit 'Doctor Strange' en een groot aantal Asgardians, zoals Odin, Frigga, Heimdall en de Warriors Three.

Dit zijn echter secundaire personages die niet zo erg over het hoofd worden gezien als primaire personages. Frigga en The Ancient One hadden echter zelfs postmortemscènes in 'Endgame', dankzij het gebruik van tijdreizen in die film.

De 'Guardians of the Galaxy' verloren hun vriendin Gamora op dezelfde manier als Black Widow, maar tijdreizen had opnieuw de overhand, dit keer waardoor een eerdere versie van haar op de tijdlijn kon verschijnen. Ze verloren ook de originele Groot, maar hij werd vijf minuten later haastig vervangen door zijn schattige kroost, waardoor die wond vrijwel onmiddellijk werd genezen.

Het is duidelijk dat Marvel (of waarschijnlijk Disney) wil dat we het gewicht van deze verliezen voelen en ze gebruiken als drijvende factoren voor de motivaties van personages. Het maakt de kijkers indruk op de risico's en gevolgen van de levensstijl van superhelden. Deze constante verwarrende terugverwijzingen en toekomstige optredens van dode personages maken echter alle negatieve effecten teniet die ze hopen over te brengen.

Disney deed dit veel in hun andere franchise 'Star Wars: The Rise of Skywalker', met de nepdood van Chewbacca en het wissen van het geheugen van C3-P0, waardoor zijn personage effectief werd gedood. Beide kwamen aan het einde van de film echter goed uit de verf en alles was geweldig.

Tot slot, Disney bewandelt het koord van de aantrekkingskracht van het massale tijdperk. Ze willen tegelijkertijd volwassenen aanspreken door een vlezige oorlogsfilm te maken met bloedstollende gevolgen, en ook voor kinderen, voor wie ze koopwaar kunnen verkopen en elk personage kunnen omvatten.

De MCU is in de eerste plaats een franchise en bestaat om speelgoed te verkopen. De MCU gaat ook over inclusie, zodat alle rassen en geslachten een superheldenvertegenwoordiger hebben om ons een speciaal gevoel te geven.

Het doden van bepaalde personages kan daarom als beledigend worden beschouwd als de verhouding tussen andere rassen en geslachten door een zekere dood uit balans raakt. Daarom wil Disney/Marvel zo graag alle personages zo levendig mogelijk houden, maar het gaat gepaard met de teleurstellende verwachting van kijkers van lage kansen en onbeduidende sterfscènes.

Loki's activering van het 'Multiversum' in zijn titulaire serie heeft veel waanzinnige mogelijkheden geopend, niet in de laatste plaats de mogelijkheid om personages uit andere tijdlijnen terug te halen, die in de hoofdserie als dood worden beschouwd. Dus die voorheen als dode personages werden beschouwd die we kennen en (een beetje) liefhebben? Houd deze ruimte in de gaten, want misschien komen ze wel terug.